در ماه های اخیر یکی از مهم ترین بخش هایی که فضاسازی و جنگ روانی بر آن متمرکز و امکانات رسانه ای برای تخریب آن بسیج شده، بازار ارز کشور و التهاب آفرینی اقتصادی با تکیه بر تکانه های حاصل از آن بود. دولت دوازدهم اما با یک سیاستگذاری منطقی و تن ندادن با برخی القائات برای حضور هیجانی در بازار موفق شد این بازار را به خوبی کنترل کرده و از آن هیجان آفرینی عبور کند.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دولت، بعد از التهاب آفرینی های اولیه با اقدامات پیشگیرانه و تصمیمات عقلانی اتحاذ شده در مجموعه دولت،  روند کاهشی نرخ ارز از هفته های گذشته  آغاز  و این روند تسریع یافته و قیمت انواع ارز با کاهش چشمگیر در بازار رو به رو بوده است. این روند در پی  اجرای سیاست های جدید مدیریت بازار پول و ارز آغاز شده است.  یکی از اقدامات مهم  تصمیم شورای عالی هماهنگی اقتصادی که با حضور سران سه قوه  و تصویب پیشنهادهای بانک مرکزی  بود که  بر اساس  آن حوزه اختیارات بانک مرکزی برای مداخله در بازار ارز افزایش یافت. همچنین در جلسه شورا، مقرر شد کلیه صادرکنندگان غیرنفتی، ظرف مدت سه ماه پس از صادرات، منابع حاصل از صادرات را یا در سامانه نیما عرضه کنند یا با ترتیبی که بانک مرکزی اتخاذ می‌کند، این ارز به چرخه اقتصادی کشور بازگردد.عرضه ناکافی ارز صادرکنندگان غیرنفتی به بازار ثانویه از چالش های بسته دوم ارزی بود. که با این تصمیم رفع شد.

همچنین در راستای تکمیل سیاست های ارزی و پس از مجوز به بانک مرکزی برای مداخله در بازار ارز، بر اساس تصویب شورای‌ عالی هماهنگی اقتصادی، چهار ابزار جدید برای مدیریت سیاست‌های ارزی و پولی پیش‌بینی شد. بر این اساس  بانک مرکزی، مجاز به انتشار اوراق مشارکت ارزی- ریالی در بازار سرمایه، اخذ موقعیت خرید و فروش در بازار دوم و عملیات بازار باز شد.  در عملیات بازار باز، بانک مرکزی می‌تواند بدهی دولت به بانک‌ها را به اوراق قابل معامله تبدیل کند . علاوه‌ بر اینها، شورای عالی هماهنگی اقتصادی در ابزار چهارم تصمیم گرفته تا اقامت پنج ‌ساله به اتباع خارجی اهدا کند که حداقل به میزان ۲۵۰ هزار دلار در کشور سرمایه‌گذاری کنند.

کارشناسان با اشاره به موثر واقع شدن سیاست های جدید ارزی می گویند دادن اختیارات بیشتر به بانک مرکزی باعث می شود تا این نهاد  بتواند به صورت موثرتری با تخلفاتی که تا پیش از این از جانب برخی از صادرکنندگان غیرنفتی برای دور زدن سامانه نیما مرتکب می‌شدند مقابله کند.  آنها معتقدند ابزارهای جدید پولی می تواند تکمیل کننده ابزارهای ارزی و راهکاری برای جلوگیری از افزایش تورم باشد.

دیپلماسی ظریف به کمک آمد

از سوی دیگر دیپلماسی موفق کشورمان بعد از خروج آمریکا از برجام به بار نشست و با وجود آمدن «۱۳ آبان» که جنگ روانی دشمن بر آن متمرکز شده بود، کشورهای اروپایی از نهایی شدن اقدامات خود برای حمایت از اقتصاد ایران در برابر تحریم ها خبر دادند. آمریکا نتوانست کشورهای خریدار نفت ایران را مجبور که کاهش خرید کند و در نهایت دیپلماسی فعال و حرفه ای کشورمان به کمک کاهش تکانه ها آمد و بازار ارز هم که میدان اصلی جنگ روانی برای ضربه زدن به اقتصاد کشورمان بود واکنش منفی نشان داد. در این میان اقدامات مفید قوه قضاییه در برابر دلالان را هم نباید از قلم انداخت و نتیجه یک انسجام عملی در برابر یک توطئه اقتصادی علیه کشورمان، موفقیت در مدیریت جو روانی حاکم بر بازار ارز و بازگشت آرامش به اقتصاد کشورمان شد. رویه ای که کارشناسان بر این باورند همچنان باید ادامه داشته باشد.

دولت های یازدهم و دوازدهم شفافیت را یکی از اولویت های خود قلمداد کرده و مجموعه اقدامات این دولت ها هم تا کنون نشان داده است این نه یک شعار بلکه به عنوان یک الزام در دستور کار دولت قرار گرفته است. در همین راستا بانک مرکزی لیست دریافت کنندگان ارز نیمایی و ارز دولتی را به صورت کامل منتشر کرد و از سوی دیگر وزارت صنعت، معدن و تجارت هم از سامانه های جامع تجارت، جامع انبارها و مراکز نگهداری‌کالا، شناسه کالا، اعتبار سنجی ‌و رتبه بندی اعتباری با هدف اجرای دولت الکترونیک، کاهش مفاسد اقتصادی و تسهیل و تسریع فرآیند تجارت رونمایی کرد. این اقدامات به باور کارشناسان باعث شد برخی سوء استفاده ها از جو روانی حاکم بر بازار هم به حداقل برسد و روند رو به ثباتی را در بازار شاهد باشیم.

 مجموعه این اقدامات و روند اجرای سیاست های منطقی در مدیریت این بازار باعث شده است که عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی در حاشیه جلسه  هیات دولت (۳۰ آبان ماه)  در جمع خبرنگاران اعلام کرد: «مشکلی در بازار ارز نداریم، فشارهای دشمن نتوانست در بازار ارز تاثیرگذار باشد و امروز دولت و بانک مرکزی هم بر بازار مسلط هستند و  در آینده وضعیت خوبی خواهیم داشت.»

همتی درخصوص شکل‌گیری بازار متشکل ارزی گفت: « این بازار اسکناس که داریم یک بازار غیرمتشکل و در خیابان و کوچه پس کوچه‌ها است و ما نیاز داریم یک بازار متشکل داشته باشیم و به تدریج این فاصله بین نرخ‌های مختلف را کم کنیم. دوستان ما دارند روی ایده بازار متشکل کار می‌کنند و انشالله بتوانیم آن را عملیاتی کنیم و فرصتی خواهد شد برای کسانی که می ‌خواهند ارز خود را عرضه کنند بیایند از  طریق این صرافی‌ها در این بازار مشارکت کنند و این الگویی خواهد شد تا در سامانه نیما هم از آن استفاد شود.»