هیات تجاری اتاق تهران که پس از انجام مذاکرات با فعالان اقتصادی در پراگ، مرکز جمهوری چک، به دانمارک آمده است روز گذشته در نخستین روز حضور خود با مقامات کنفدراسیون صنایع دانمارک و تعدادی از فعالان اقتصادی این کشور دیدار و گفت‌وگو کردند.

پس از این دیدار و مذاکرات مستقیم بین دو طرف، در حالی که اعضای هیات به بازدید از کارخانه کریستین هنسن، فعال در صنایع غذایی، رفتند، مسعود خوانساری به همراه سفیر ایران در کپنهاگ عازم وزارت امور خارجه دانمارک و دیدار با سوزانا هیلدلوند، رییس شورای تجاری این وزارتخانه شدند.

در این دیدار که در دفتر سوزانا هیلدلوند برگزار شد، ابتدا مسعود خوانساری با اشاره به قدمت دیرینه ارتباط صنعتی و تجاری قدیمی دو کشور در زمینه‌های زیربنایی از جمله راه‌سازی و ایجاد راه‌آهن و ریل و جاده تاکید کرد به‌رغم سابقه قابل توجه همکاری‌های دوجانبه سرعت پیشرفت توسعه مراودات در یک سال گذشته کمتر از حد انتظار بوده است.

رییس اتاق تهران با بیان این که ایران ظرف مدت یک سالی که از اجرای برجام می‌گذرد، پذیرای بیش از 200 هیات تجاری خارجی بوده است گفت: برابر اطلاعاتی که ما داریم دانمارک کشوری است که در حوزه سرمایه‌گذاری در خارج از مرزهای خودش بسیار قدرتمند عمل کرده و نزدیک به 190 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی انجام داده است. این در حالی است که اقتصاد ایران هم‌اکنون ظرفیت حداقل جذب سالانه 50 میلیارد دلار سرمایه خارجی را دارد که فرصت مناسبی برای توسعه همکاری‌ها و مشارکت برمبنای انتفاع دوجانبه است.

 خوانساری افزود: با توجه به شناخت صنایع ایران از قابلیت‌های دانمارک و شناخت دانمارک از فضای اقتصادی ایران، پس از توافق و اجرای برجام فرصت خوبی برای تقویت ارتباطات تجاری فراهم شده است. با این وجود در یکی دو سال گذشته دانمارک فعالیت چندانی برای توسعه مراودات اقتصادی با ایران نداشته است. در حالی که برخی از کشورهای اروپایی مانند اتریش، ایتالیا، فرانسه و آلمان بسیار زودتر وارد بررسی موقعیت‌های همکاری، امضای تفاهمنامه و بستن قراداد شده‌اند. یکی از مواردی که باید به آن بپردازیم این است که چرا دانمارکی‌ها در برقراری روابط اقتصادی با ایران تعلل می‌کنند.

او ادامه داد: به نظر می‌رسد یک عامل محدودیت‌هایی مانند روابط بانکی بین دو کشور و عدم ارائه ضمانت‌های صادراتی و بیمه از سوی دانمارک است. شرکت‌های دانمارکی هم عمدتا به این مساله به عنوان یک نگرانی اشاره کردند که به دلیل عدم تضمین صادرات و مشکلات موجود در مراودات بانکی برای ورود به فاز عملیاتی همکاری تعلل می‌کنند و به اصطلاح دست به عصا راه می‌روند.

رییس اتاق تهران با بیان این که وزارت‌های خارجه در کشورهای مختلف به دلایل سیاسی در برقراری تحریم‌ها نقش داشتند، گفت: در حال حاضر هم ما انتظار داریم که این وزارتخانه‌ها در زمینه احیا و توسعه روابط اقتصادی پس از لغو تحریم‌ها فعالانه عمل کنند. دلیل حضور ما در چنین جلساتی همین است که تلاش کنیم این وزارتخانه‌ها و دولت‌ها برای راه‌اندازی خطوط اعتباری در صندوق‌های ضمانت صادرات و دادن تضمین به فعالان اقتصادی سریع‌تر عمل کنند.

رییس اتاق تهران با اشاره به سابقه بسیار خوب ایران در عمل به تعهدات و پرداخت بدهی‌ها حتی در شرایط سخت تحریم گفت: ایران جز معدود کشورهایی است که بدهی خارجی معوقه ندارد و میزان بدهی‌هایش نیز بسیار اندک است. این مساله قابل رصد است و سابقه همکاری ایران با شرکت‌های خارجی این قضیه را به روشنی نشان می‌دهد.

مسعود خوانساری در سخنان پایانی خود عنوان کرد که دانمارک در تمام سفارتخانه‌های خود نمایندگانی دارد که پیگیر مباحث اقتصادی و پیشبرد مراودات هستند اما در ایران به نظر می‌رسد این فعالیت بسیار کم است. او افزود: در حوزه صنعت غذا و دارو دو‌ کشور دارای ظرفیت‌های همکاری بالایی هستند. در زمینه انرژی‌های نو هم زمینه سرمایه‌گذاری دانمارک فراهم است به ویژه اینکه در این زمینه دولت ایران برای بازگشت سرمایه تضمین داده است و نیاز امروز ایران هم به انرژی‌های نو نیز افزایش پیدا کرده است.

ارتباط با تشکل‌هایی مانند اتاق تهران به ارتقای روابط کمک می‌کند

 نشست سوزانا هیلدلوند با ابراز خوشحالی از حضور هیات تجاری اتاق تهران در کپنهاگ عنوان کرد که در پنج ماه گذشته با سفارت دانمارک در ایران مراوده و مشاوره زیادی داشته و توسعه روابط با ایران در برنامه‌های این وزارتخانه و دولت دانمارک قرار گرفته است.

رییس شورای تجارت وزارت امور خارجه دانمارک گفت: مذاکراتی با صندوق ضمانت صادرات دانمارک (EKF)  در جریان است که با طرف‌های ایرانی وارد مذاکره شده است و امیدواریم هرچه سریع‌تر به نتیجه مناسب برسد.

سوزانا هیلدلوند افزود: ما از توسعه مراودات دو جانبه دانمارک و ایران استقبال کردیم و پیش از این دو هیات به ایران فرستادیم که به نظر من کافی است. در ماه می سال جاری نیز سه هیات دیگر به ایران می‌فرستیم و این تعداد در طول سال بیشتر هم خواهد شد چون اولویت جدی ما توسعه مراودات با ایران است.

او ادامه داد: ما اولین هیات را سال گذشته همراه با وزیر امورخارجه به ایران فرستادیم و دیدیم که حاضران در هیات از موقعیت‌های پیش آمده در آن سفر بسیار شگفت زده شده بودند و جلسات بسیار خوبی در مورد سرمایه‌گذاری در آن زمان برگزار شد. دانمارکی‌ها علاقه زیادی به سرمایه‌گذاری در ایران دارند به ویژه اینکه در زمینه سلامت، دارو و انرژی‌های سبز می‌توانیم با هم همکاری کنیم.

هیلدلوند با تقدیر از علاقمندی موجود برای توسعه همکاری‌ها افزود: بازار ایران بسیار بزرگ است و ما باید بررسی کنیم که ببینیم چه کارهایی می‌توانیم در این زمینه افزایش همکاری‌ها به طور عملی انجام دهیم. من با پیگیری برای برقراری خط اعتباری موافقم و باید بیشتر در این زمینه مذاکره کنیم. هم‌چنین براساس تجربه‌ای که از سال‌ها قبل داشتیم می‌گویم که ارتباط با تشکل‌هایی مانند اتاق بازرگانی به ارتقای روابط کمک می‌کند.

رییس شورای تجاری وزارت امور خارجه دانمارک در پاسخ به گفته مسعود خوانساری مبنی بر این که بهتر است وزارت خارچه دانمارک حل مسایل بانکی را پیگیری کند گفت: تاکید می‌کنم که در وزارت امورخارجه تلاش‌هایی در این زمینه انجام می‌شود که به سود همه ماست. برای برقراری روابط و سازوکارهای بانکی باید پیوند بیشتری بین شرکت‌های تجاری دو طرف برقرار کرد. افزایش این ارتباط‌ها راهی است که می‌توانیم از طریق آن به بانک‌ها برای فعالیت بیشتر با ایران فشار بیاوریم

.

مراودات دوجانبه در صنایع کشاورزی و لبنی

رییس اتاق تهران در نخستین ملاقات خود در روز دوم حضور در کپنهاگ، به دعوت شورای غذا و کشاورزی دانمارک به دیدار مدیرعامل این نهاد بخش خصوصی است .مسعود خوانساری و کارن هکروپ در دیدار خود در مورد همکاری‌های این دو نهاد بخش خصوصی در حوزه صنایع غذایی و لبنی مذاکره کردند و رییس اتاق تهران از مدیرعامل شورای غذا و کشاورزی دانمارک که سابقه سفر به ایران در سال گذشته را دارد، دعوت کرد مجدد به تهران سفر کند تا توسعه همکاری و مشارکت در صنعتی که هر دو کشور در آن قدرتمند هستند، به طور جدی و عملی دنبال شود.

کارن هکروپ، مدیرعامل شورای غذا و کشاورزی از یک خانواده سیاسی است و سابقه فعالیت‌های اقتصادی و سیاسی مهمی در دولت دانمارک دارد. او با تجربه وزارت در سه وزارتخانه «امور اجتماعی  و همبستگی»، «غذا، کشاورزی و شیلات» و «دادگستری» اکنون امور اجرایی این نهاد قدرتمند بخش خصوصی را در اختیار دارد. هکروپ در اکتبر 2014 از مقام وزارت دادگستری استعفا دارد تا به پیشنهاد مدیرعاملی این شورای پرنفوذ که نماینده 170هزار فعال بخش خصوصی اعم از کشاورز، دامدار، صنعتگران حوزه غذاست، پاسخ مثبت بدهد.

مدیرعامل شورای غذا و کشاورزی دانمارک در ابتدای دیدار با رییس اتاق تهران با اشاره به این که نهاد تحت نظر او صاحب بزرگترین صنعت کشور دانمارک است، گفت: شورای غذا و کشاورزی تمام زنجیره‌های مربوط به تولید کالا از مزرعه تا سفره را پوشش می‌دهد. از آنجا که بخش عمده‌ای از دانمارک قابلیت کشت محصول و پرورش دام و طیور را دارد، تعداد زیادی از مردم در این حوزه اشتغال دارند که اکنون اغلب آنها زیر عنوان این شورا به فعالیت می‌پردازند. هم‌چنین این شورا سالانه حدود 20 میلیارد یوور صادرات دارد.

او در ادامه از تجربه موفق اصلاحات ساختاری در حوزه کشاورزی و صنعت غذا توسط این شورا گفت و عنوان کرد که با ادغام مزارع، کارخانجات لبنی، کشتارگاه‌ها و کارخانجات فرآوری محصولات کشاورزی و غذایی، بهره‌وری در این حوزه بسیار بالا رفته است. او افزود: برای نمونه در سال 1903 مزارع تحت کشت به 260هزار قطعه می‌رسید که در سال 2015 این رقم به ۳۶ هزار و ۶۳۷ رسیده است در نتیجه امکان تولید بیشتر با صرف نیرو و هزینه کمتر فراهم شده است.

کارن هکروپ هم‌چنین تاکید کرد که این شورا در عین افزایش تولید، کاملا بر مبنای رعایت مسایل زیست‌محیطی حرکت کرده است و موفق شده طی یک‌ونیم دهه گذشته از میزان تولید گازهای گلخانه‌ای یا نیتروژن بکاهد و هم‌چنین آسیب‌های وارده به زمین‌های تحت کشت کاهش دهد.

مدیرعامل شورای غذا و کشاورزی دانمارک ادامه داد: از سال 1990 تا 2014 توانسته‌ایم حجم تولید را ۲۲ درصد افزایش دهیم و در عین حال طی همین مدت زمان تولید گازهای گلخانه‌ای را 16 درصد کاهش دهیم. او با اشاره به میزان تولیدات سال 2015 این شورا گفت: طی این سال  حدود 10 میلیون تن غلات، برابر 5.3 میلیون تن شیر، 135 هزار تن گوشت گاو  و 187 هزار تن گوشت مرغ و طیور تولید کرده‌ایم.

هکروپ در مورد صادرات 20 میلیارد یورویی صنعت غذا و کشاورزی دانمارک گفت: بخش عمده صادرات ما یعنی نزدیک به 14 میلیارد یورو در حوزه قاره اروپاست و نزدیک به پنج میلیارد یورو نیز به آسیا صادرات داریم. ارزش صادرات کالاهای ما به آمریکای شمالی نیز 1.3 میلیارد یورو است و به آفریقا و اقیانوسیه نیز هر کدام 0.4 میلیارد یورو صادرات داریم.

این مقام بخش خصوصی دانمارک هم‌چنین در مورد ارتباط با ایران توضیح داد که در سفری که سال گذشته به ایران داشته است به برخی کارخانجات، ماشین‌آلات داده است. او افزود: تعداد دیگری از کارخانجات صنایع لبنی و غذایی در ایران نیز منتظر رفع تحریم‌ها و برداشته شدن موانع بانکی برای نقل‌وانتقال پول بودند تا بتوانند نوسازی تجهیزات و ماشین‌آلات خود را انجام دهند.

او هم‌چنین عنوان کرد که شورای غذا و کشاورزی دانمارک سال گذشته 150هزار تن گوشت به ایران صادر کرده است و آمادگی کاملی برای توسعه همکاری دوجانبه در حوزه‌های تولید، فرآوری و تحقیق و توسعه دارد.

پیشنهاد تاسیس دفتر در تهران

در ادامه این دیدار مسعود خوانساری نیز با اشاره به توانمندی‌های صنایع غذایی و تبدیلی در ایران، از هرگونه همکاری مبتنی بر انتقال دانش و فناوری و سرمایه‌گذاری مشترک برای صادرات به بازارهای منطقه استقبال کرد و گفت: تشکل‌گرایی در حوزه صنعت غذا در ایران نیز قدرتمند است و تعداد زیادی از انجمن‌های مختلف این حوزه تحت عنوان یک تشکل واحد سازماندهی شده و فعالیت می‌کنند.

رییس اتاق تهران با اشاره به همکاری دو کشور در سال‌های دور برای راه‌اندازی نخستین واحدهای تولید محصولات لبنی مانند شیر پاستوریزه و پنیر گفت: نخستین کارخانه تولید پنیر در ایران با ماشین‌آلات و دانش فنی دانمارکی‌ها تجهیز و راه‌اندازی شد اما اکنون این صنعت در ایران بسیار پیشرفت کرده است و ما بالغ بر ۳۰ نوع پنیر تولید می‌کنیم که علاوه بر بازار داخلی به بازارهای خارجی از جمله کشورهای منطقه نیز صادر می‌شود.

مسعود خوانساری افزود: روابط دو کشور در این حوزه جای توسعه و پیشرفت زیادی دارد. با توجه به این که هر دو کشور در تامین نیاز بازارهای داخلی خود توانمند و در پی توسعه صادرات خود هستند، این همکاری می‌تواند به شکل سرمایه‌گذاری مشترک و همکاری در ایجاد واحدهای تولید با هدف صادراتی باشد. این کار می‌تواند با رفت‌وآمد هیات‌های دوطرف و مذاکرات مستقیم صورت پذیرد و اتاق تهران آمادگی میزبانی از هیات‌های شورای کشاورزی و غذای دانمارک را دارد و می‌تواند نشست‌هایی با فعالان اقتصادی ایرانی در این حوزه برای مذاکره و گفت‌وگو ترتیب دهد.

رییس اتاق تهران هم‌چنین در پایان سخنان خود با اشاره به حجم گسترده فعالیت‌های شورای کشاورزی و غذای دانمارک و دارا بودن دفاتر متعدد در کشورهای مختلف پیشنهاد کرد که این شورا در تهران نیز دفتر خود را راه‌اندازی کند تا بتوان ارتباط نزدیک‌تر و همیشگی بین دو طرف برقرار کرد

.

رفع موانع تجاری در دستور کار دو طرف

در ادامه برنامه‌های دیدار خصوصی و مذاکره بر سر موانع توسعه روابط اقتصادی دوجانبه ایران و دانمارک، رییس اتاق تهران به ساختمان وزارت صنعت، کسب‌وکار و امور مالی دانمارک رفت و با معاون قا‌ئم‌مقام این وزارتخانه که مسوولیت کامل امور اجرایی دارد به گفت‌وگو نشست.

در این دیدار دو طرف بر حل مسایل مهم موجود مانند مراودات بانکی و تضمین صادرات تاکید کردند ضمن این که اندرو کرایتن از سفر وزیر صنعت، کسب‌وکار و امور مالی دانمارک به ایران در آینده خبر داد که طی آن موافقت‌نامه‌هایی برای تسهیل مراودات دوجانبه، برقراری فاینانس، ارائه بیمه و تضامین صادراتی و راه‌های مبادلات بانکی به امضا خواهد رسید.

در ابتدای این نشت مسعود خوانساری، رییس اتاق تهران با اشاره به سفر هیات تجاری ایرانی به دانمارک گفت: هیات تجاری اتاق تهران در دانمارک متشکل از 20 فعال اقتصادی است که به دعوت کنفدراسیون صنایع به کپنهاگ سفر کرده است. ما امروز نشست خوبی در محل کنفدراسیون داشتیم که امیدواریم سرآغاز توسعه روابط اقتصادی دوجانبه باشد.

رییس اتاق تهران با اشاره به سفر وزیر امور خارجه دانمارک به ایران به همراه یک هیات تجاری گفت: از آن مان تاکنون حجم مبادلات تجاری بین دو طرف افزایش پیدا کرده اما انتظار بسیار بیشتر از این است.

مسعود خوانساری افزود: با توجه به نیاز سالانه 50 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی و علاقمندی دو طرف برای توسعه مبادلات این فرصتی بسیار مناسب است. اما برای این مهم باید ابتدا تلاش کنیم تا مشکلات بانکی و مسایل مربوط به تضمین صادرات برای سرمایه‌گذاران و فعالان اقتصادی حل شود.

او تاکید کرد که علاقمندی در شرکت‌های دو طرف وجود دارد اما موانعی بر سر راه آنان وجود دارد که وزارت صنعت، کسب‌وکار و امور مالی دانمارک می‌تواند در ارائه راه‌حل و چانه‌زنی با دولت دانمارک برای رفع آن موثر عمل کند و با برنامه‌ریزی و فشار از طرف بخش خصوصی راهکارهایی اجرا کند که به توسعه روابط بینجامد.

 خوانساری هم‌چنین در توصیف وضعیت کنونی روابط گفت: واضح است که شرکت‌های بزرگ به اندازه کافی توانایی برای حل مشکلات خود دارند و اکنون کم‌وبیش روابط خود را پیگیری می‌کنند اما شرکت‌های کوچک و متوسط قطعا نیاز به حمایت دارند که بتوانند سرمایه‌گذاری کنند یا مشارکت فعال‌تری در روابط دوجانبه داشته باشند. ارائه مشوق‌ها و تضمین‌ها و حل مسایل مربوط به مسایل بانکی هم برای شرکت‌های بزرگ مشوق است و هم راه را برای فعالیت شرکت‌های کوچک و متوسط باز می‌کند.

 او ادامه داد: کمتر بازاری در سراسر جهان مانند ایران دیده می‌شود که این چنین امنیت بالایی داشته باشد. ایران علاوه بر بازار بزرگ و متنوع در داخل و منطقه، از نیروی کار جوان و تحصیلکرده‌ای برخوردار است که آماده فعالیت هستند.

رییس اتاق تهران به دو صنعت غذا و دارو به عنوان صنایع اصلی مورد نظر برای همکاری‌های دوجانبه با دانمارک اشاره کرد و گفت: در این دو بازار با توجه به ظرفیت‌های داخلی ایران و دانش و فناوری دانمارک می‌توان روابط دوجانبه گسترده‌ای برای در اختیار گرفتن بازار منطقه آغاز کرد. ایران در صنعت دارو و غذا بسیار فعال و پیشرفته است و با سرمایه‌گذاری مشترک و افزایش ظرفیت تولید می‌توان به صادرات بالایی در منطقه دست پیدا کرد.

رییس اتاق تهران در پایان سخنان خود گفت: بحث روابط بانکی و ضمانت صادرات بسیار مهم است که ما معتقدیم اگر این دو عامل مهم و کلیدی حل شود می‌توانیم بقیه کارها را سرعت پیش ببریم چون علامت خوبی به فعالان اقتصادی می‌دهد. از نظر ما دانمارک با وجود ظرفیت‌های بالا کمی کُندتر از بقیه کشورهای اروپایی است. برای نمونه هرمس آلمان یا ساچه ایتالیا مساله ضمانت صادرات را در این کشورها برعهده گرفته و انجام می‌دهند.

معاون قائم‌مقام وزارت صنعت، کسب‌وکار و امور مالی دانمارک نیز در سخنان خود با تاکید بر این که ظرفیت زیادی برای همکاری بیین دو کشور ایران و دانمارک وجود دارد گفت: ایران در ظرفیت‌ها و زیرساخت‌ها و ثبات بسیار کشور خوبی در منطقه است و من کاملا با شما موافقم که فاینانس و مسایل بانکی بزرگ‌ترین مشکل کنونی برای توسعه مراودات است.

اندرو کرایتن گفت: دانمارک در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر توانمندی بسیار بالایی دارد که می‌تواند در حوزه همکاری‌های دوجانبه قرار گیرد. در حوزه صنایع غذایی هم معتقدم با توجه به توانایی بالای دانمارک و ایران می‌توانیم همکاری‌های خوبی داشته باشیم.

کرایتن با اشاره به این که انعقاد تفاهم‌نامه‌ها و قراردادهای همکاری بین دو طرف الزامی و راهگشاست افزود: وزیر پیشین صنعت، کسب‌وکار و امور مالی دانمارک قرار بود سفری به ایران داشته باشد تا در چارچوب یک موافقتنامه بین وزارتخانه‌های مربوطه کار را شروع کنیم. موافقت‌نامه‌ای که در آن به مواردی چون فاینانس و مراودات بانکی اشاره شود و برای طرفین راهگشا باشد؛ اما با تغییر وزیر در ماه نوامبر سال گذته ما این مساله فعلا به تعویق افتاده است. با این حال این سفر در حال پیگیری است و در آینده انجام خواهد شد.

اندرو کرایتن ادامه داد: این سفر به ویژه برای تفاهم و پیگیری مسایل مربوط به تضمین صادرات و پشتیبانی از مراودات مالی باید انجام شود.

او گفت: وزیر سابق روی این مساله بسیار تمرکز کرده بود. سفیر کنونی نیز همین رویکرد را دارد. در حال حاضر مشخص نیست این سفر چه زمانی انجام شود اما با توجه به این که نهاد مسوول ضمانت صادرات نیز زیر نظر وزارتخانه ماست اگر توافقات صورت بگیرد اجرای آن بسیار سریع خواهد بود.

او هم‌چنین تاکید کرد که دانمارک در توسعه روابط با ایران کند نیست و تعلل نمی‌کند و تنها روی برنامه‌ریزی حرکت می‌کند و ابتدا به دنبال فراهم کردن زیرساخت‌هاست که این مهم را از چند جهت و با مذاکرات مختلفی در حوزه‌های مختلف اقتصادی به پیش می‌برد.