نشست کمیسیون معادن اتاق ایران به منظور بررسی « نقش آب در برنامه توسعه صنعت معدنکاری کشور» با حضور محمدرضا بهرامن، رئیس هیات مدیره خانه معدن، دکتر شکوری، رئیس کمیسیون معادن اتاق بازرگانی،مهندس شریعت مدار، رئیس مرکز ملی مطالعات کشاورزی، آب و محیط زیست اتاق ایران و مهندس مرادعلی زاده مدیر عامل شرکت صنایع ملی مس ایران و داریوش اسماعیلی نایب رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی برگزار شد

دکتر بهرام شکوری مساله آب را مهمترین مشکل بخش معدن دانست و گفت: در معادن مختلف سطح کشور همه واحدها با مشکل آب دست به گریبان هستند. تصمیم گیری های اشتباه در طی یک دهه گذشته ما را به مرحله بحرانی از آب رسانده و اگر در سیاست گذاریها تجدید نظر نکنیم این بحران جدی تر خواهد شد. بحران آب در صنعت معدن و سایر صنایع، امری است که باید از سالیان بسیار دور به‌عنوان یکی از فاکتورهای احتمالی بحران‌زا در کشور مورد بررسی و واکاوی قرار می‌گرفت که متاسفانه تا به حال آن‌طور که باید به آن پرداخته نشده است. موضوعی فراموش شده در طول سالیان اخیر که با کاهش نزولات آسمانی، افزایش برداشت غیر کارشناسی و غیرقانونی از منابع زیرزمینی در بخش‌های مختلف به‌خصوص کشاورزی و عدم توجه به روش‌های بهینه مصرف در بخش‌های مختلف به بحث محافل کارشناسی و حتی سیاسی تبدیل شده است.

وی عمده ترین مسیر هدررفت آب را بخش کشاورزی عنوان کرد و گفت:چالش‌های مصرف بهینه آب در کشور را نمی‌توان فقط به کشت چند محصول کشاورزی محدود کرد. نبود سند ملی آب (طرح جامع آب) به روز و مورد تایید همه بخش‌ها تلفات به حساب نیامده در شبکه‌های توزیع آب شرب، وضعیت شبکه‌های فاضلاب شهری و روستایی، وضعیت رودخانه‌های مرزی و حوضه‌های آبریز مشترک با کشورهای همسایه و ساختار مدیریت منابع آب و اقتصاد آب از جمله چالش‌های اصلی بخش آب است که متولیان مدیریت مصرف آب به آن اشاره می‌کنند. به‌عنوان مثال اگر میزان بهره‌وری آب از 3/ 3 به 2 کیلوگرم افزایش پیدا کند، نیاز به آب در بخش کشاورزی از حدود 92 میلیارد مترمکعب به 53 میلیارد مترمکعب می‌رسد که این موضوع صرفه‌جویی عظیمی در مصرف آب خواهد بود.

وی در ادامه  بر لزوم واحد تشکیل بهره وری در معدن تاکید کرد و گفت: باید با همفکری و تجربه شرکت های بزرگ حوزه معدن از طریق اتاق ایران این تصمیم را عملی و تا بهمن ماه برنامه مدون آن را اعلام کنیم.

مهندس بهرامن نیزبر لزوم همفکری برای رفع معضل کم آبی تاکید کرد و گفت: اهمیت مدیریت منابع بر کسی پوشیده نیست و کمبود ذخائر یک تهدید جدی محسوب می شود باید  با استفاده از تجربه های کشورهای دیگر که با این مشکل درگیر هستند می توانیم راهکار مناسب وضعیت فعلی را پیدا کنیم.

وی گفت: به لحاظ بارندگی 25 درصد بارندگی دنیا را داریم اما در نهایت بهره ای از آن نمی بریم و از 120 میلیون متر مکعب نزولات جوی، 95 میلیون را استفاده می کنیم.  ازمیزان مصرف آب در کشور سهم معدن 2 درصد، شرب و خانگی 6 درصد و کشاورزی 92 درصد است.

بهرامن در ادامه افزود: بخش کشاورزی سهم اشتغال کمی را به خود اختصاص می دهد و 80 درصد اتلاف منابع در این بخش رخ می دهد.به این ترتیب سالیانه 180 میلیارد دلار منابع را هدر می دهیم.عدم تدوین استراتژی های کارشناسی شده مهمترین مشکل سیاست گذاران ماست.

مهندس شریعت مدار بعنوان رئیس ملی مرکز مطالعات کشاورزی، آب و محیط زیست اتاق ایران گفت: ما چندین دوره خشکسالی را تحمل کردیم ولی به خاطر داشتن منابع به مرحله بحرانی آب نرسیدیم. اما سهل انگاریهای پشت سر هم ما را در معرض موقعیت بحرانی قرار داد. خصوصا تصمیم گیریهایی که در دولت نهم و دهم حفر چاههای عمیق بر این بحران دامن زد.

وی افزود: در حال حاضر 780 هزار چاه عمیق داریم که تقریبا نیمی از آنها غیر مجاز هستند. از طرفی ما در کشور از نعمت رودخانه های پرآب برخوردار نیستیم و معادن ما در خشک ترین جغرافیای کشور واقع شده اند.

خانم دکتر صدیقه ترابی مشاور مديرعامل شركت مديريت منابع ‌آب ايران به تشریح طرح انتقال آب خلیج فارس و دریای عمان به کویر مرکزی و مناطق کم آب ایران پرداخت و گفت: اولویت های این طرح تامین آب برای کشاورزی، شرب، صنعت و معدن است و آن چیزی که در این طرح اهمیت دارد مطالعات ارزیابی محیطی و برآوردهای اقتصادی و مالی است. در این طرح 17 استان کم آب مد نظر هستند و ظرفیت های انها برای انتقال آب در نظر گرفته می شود. در حال حاضر با توجه به وضعیت موجود و حجم هزینه ها و نیز مخاطراتی که اجرایی شدن این طرح استانهای ساحلی را درگیر می کند لزومی به اجرایی شدن ان دیده نمی شود.

در ادامه گفتگو ها آقای اسماعیلی نایب رئیس کمیسون اقتصادی مجلس از حمایت همه جانبه این کمیسیون از طرح های حوزه مدیریت آب دفاع کرد و آمادگی این کمیسیون را برای هر گونه همکاری با کارشناسان و بخشهای مختلف فعال در این زمینه اعلام کرد.

مرادعلی زاده مدیرعامل مس سرچشمه نیز پیشنهاد بازار آب را مطرح کرد و گفت: باید سازو کاری فراهم کنیم که واحدهای صنعتی خریدار آب باشند و در سرمایه گذاری آب مشارکت کنند.سالهاست ما به دنبال اجرایی شدن طرح خرید آب از سوی صنایع معدنی هستیم.

قرار است در ماه آینده برای بررسی بیشتر و پیگیری طرحهای پیشنهادی جلسه دیگری در کمیسیون معدن اتاق ایران برگزار شود. دکتر سرقینی و دکتر کرباسیان معاونین وزیر صنعت از میهمانان غایب این مراسم بودند.